Blog PSI Polska

Wyzwania systemu e-WMS w magazynie e-commerce

25.03.2021 - Zarządzanie magazynem

Systemy WMS są rozwijane od pierwszej połowy lat osiemdziesiątych z myślą o wsparciu logistyki magazynowej w różnych przedsiębiorstwach. Wraz z rozwojem e-commerce coraz więcej dostawców systemów WMS zaczęło dostrzegać różnicę w klasycznym podejściu do procesów magazynowych w stosunku do ogromnej dynamiki charakterystycznej dla branży e-commerce.

W przypadku przedsiębiorstwa handlowego pragnącego wdrożyć strategię omnichannel, łączącą kanał sprzedaży tradycyjnej ze sprzedażą internetową, konieczny jest wybór systemu WMS wspierającego procesy i specyfikę e-commerce. W efekcie coraz częściej zaczęto wyróżniać klasę systemów WMS wyspecjalizowaną do obsługi handlu elektronicznego.

Główne wyzwania systemu e-WMS

Na bazie wieloletnich doświadczeń przy wdrażaniu systemów WMS w firmach będących liderami w swoich branżach, w tym także w kanale e-commerce, wyselekcjonowaliśmy najważniejsze wyzwania jakim musi sprostać system WMS obsługujący sprzedaż e-commerce. Należą do nich:  

1. Skalowalność

Biznes e-commerce jest bardzo dynamiczny i wymaga gotowości logistyki do obsługi zmiennych wolumenów. Wzrost liczby zleceń w Empik.com w okresie listopad / grudzień w stosunku do średniej dla kwartałów I – III wynosi 35%. Dane dla USA pokazują, że w listopadzie i grudniu handel generuje 30% rocznych obrotów. Sezonowość dotyczy oczywiście zarówno obszaru retail, jak i e-commerce. Jednak zatowarowanie sklepów jest procesem rozciągniętym w czasie i pozwala na pewną agregację wolumenu w ramach większych zleceń.

W przypadku e-commerce charakterystyka wydań jest zupełnie inna, zamówienia złożone on-line muszą zostać obsłużone od razu, a ich rozdrobnienie utrudnia agregację zadań dla WMS'a.

Należy przy tym zauważyć, że w przypadku e-commerce występują szczyty sprzedaży charakteryzujące się bardzo intensywnym zwiększeniem sprzedaży w krótkim czasie. W czasie Black Friday sprzedaż potrafi wzrosnąć nawet dwukrotnie. Innym przykładem mogą być kampanie promocyjne. W efekcie w czasie szczytów sprzedażowych pojawia się konieczność przetworzenia przez system wolumenu zleceń znacząco odbiegającego od średniej. Oznacza to, że system musi być odpowiednio skalowalny, czyli w stabilny sposób działać również, jeżeli przez krótki czas musi przetworzyć znacząco większy wolumen zleceń. Skalowalność to inaczej zdolność systemu do utrzymania wydajności przy zwiększaniu obciążenia pracy magazynu.

Skalowalność może oznaczać zarówno:

  • gotowość do pracy przez większą liczbę operatorów, ale również
  • gotowość do zmiany procesu poprzez użycie alternatywnych ścieżek przetwarzania lub innych strategii (np. batch picking, czyli kompletację jednocześnie kilku zamówień, w miejsce order pickingu)
  • intuicyjność systemu i zastąpienie wiedzy procesowej operatorów algorytmami zapisanymi w systemie. System kierujący pracą operatora pozwala znacząco zmniejszyć nakład na wprowadzenie nowych pracowników i w efekcie ułatwia skorzystanie ze wsparcia zewnętrznego potrzebnego dla obsługi szczytów.

2. Rozdrobnienie zleceń - niewielka liczba sztuk w zleceniu lub wręcz zlecenia na pojedyncze sztuki SIO (single item order)

W kanale tradycyjnym zaopatrzenie salonów dokonywane jest na bazie analiz sprzedaży i zaopatrzenia pierwotnego (alokacja) lub odtworzeniowego (replenishment). Charakterystyczne jest zamawianie przez salon większej liczby sztuk danego towaru zgodnie ze wskazaniami prognoz lub danymi o sprzedaży. Sklepy zaopatrywane są zgodnie z kalendarzem łańcucha dostaw. Zamówienia ze sklepów są dokonywane na większą liczbę indeksów i na większą liczbę sztuk.  

W przypadku e-commerce wysyłka jest realizowana na podstawie rzeczywistych zamówień klientów końcowych. Skutkuje to dużym rozdrobnieniem zleceń wysyłki. Tak różna charakterystyka wydań prowadzi do tego, że system obsługujący omnichannel musi być bardzo elastyczny w zakresie strategii procesowania zbiórki towaru. W pewnych sytuacjach opłacalne będzie stosowanie strategii order picking (zbieranie pojedynczych zamówień), a w innych grupowanie zamówień w fale i serie (batche). Obsługa różnych metod zbiórki zapewnia elastyczność procesu i w efekcie pozwala na optymalizację pracy magazynu.       

3. Wydajna obsługa zwrotów

Według raportu operatora pocztowego PostNord badającego europejski rynek e-commerce skala zwrotów w Polsce wynosi 36%, a według danych "Rz" zwroty w branży fashion sięgają nawet 70 proc. Dane te pokazują jak ogromne znaczenie ma ten proces dla rentowności całego biznesu. Duży wpływ ma przy tym koszt samego procesu obsługi zwrotów. Jak wskazuje Reverse Logististics Assosiation koszt obsługi zwrotów może sięgać 10% całości kosztów łańcucha zaopatrzenia. Sprawna obsługa zwrotów jest jednym z podstawowych wymagań stawianych systemom WMS wspierających e-commerce.

WMS powinien pozwolić na szybką i intuicyjną obsługę zwrotu z ograniczeniem do niezbędnego minimum zakresu danych wprowadzanych przez operatora.

Proces zwrotu powinien uwzględniać wymagania charakterystyczne dla danej branży i odpowiedniej polityki obsługi zwrotów (np. skierowanie na outlet), dlatego system e-WMS musi zapewnić w tym zakresie możliwość elastycznej konfiguracji.

4. Kontrola stanów w czasie rzeczywistym

Zarządzanie stanami magazynowymi jest jednym z podstawowych zadań systemu WMS. W wypadku rozwiązań stosowanych do obsługi sprzedaży ze sklepów tradycyjnych zgodność stanów z systemem zarządzania zamówieniami (Order Management) musi być zapewniona na wysokim poziomie, żeby móc skutecznie zaopatrywać sklepy. Ponieważ jednak zamówienia nie muszą być przekazywane do WMS bezpośrednio po zgłoszeniu zapotrzebowania, aktualizacja stanów między WMS a OM dokonywana jest często raz na dobę. Inaczej jest w przypadku systemu sprzedaży e-commerce, gdzie niezbędna jest precyzyjna informacja o dostępności towaru w czasie rzeczywistym, na poziomie pojedynczych sztuk. W szczególności, jeżeli w ofercie zostały pojedyncze sztuki danego indeksu, nieścisłości w wymianie informacji o dostępności stanów mogą mieć negatywne konsekwencje. Niedostępność zakupionego towaru będzie miała odbicie w ocenach sklepie. Poziom obsługi i wynikająca z niego opinia jest jednym z kluczowych elementów pozwalających prowadzić z sukcesem działalność w internecie. 

Dlatego bardzo ważnym elementem rozwiązania e-WMS jest zapewnienie szybkiej i wydajnej komunikacji z systemem OM działającej w czasie rzeczywistym.

5. Kontrola procesów pod kątem pełnej i terminowej realizacji zleceń (przestrzegania cut-off)

Kontrola procesu w celu dochowania czasu cut-off (czyli ostatecznego momentu rozpoczęcia zlecenia, aby zdążyć z jego kompletacją do wysyłki) jest niezbędna dla zapewnienia odpowiedniego poziomu usługi logistycznej zgodnej z zasadą OTIF (ang. On Time In Full). Wskaźnik OTIF jest Kluczowym Wskaźnikiem Efektywności (KPI) i wyraża poziom perfekcyjności dostaw. Należy jednak zauważyć, że o ile ewentualne problemy z terminowością dostaw do sklepów będą miały wpływ na sprzedaż, to nie spowodują reklamacji ze strony nabywców. Klient po prostu nie będzie mógł kupić towaru niedostępnego w sklepie. W przypadku e-commerce kluczowym elementem budowania przewagi jest dotrzymywanie zobowiązań w stosunku do naszych klientów, w tym obietnic dotyczących czasu dostawy.

System WMS powinien wspierać działanie kierownika magazynu mające na celu terminową wysyłkę towaru. Zlecenia powinny być obsługiwane w kolejności wynikającej z terminów dostaw, nawet jeżeli redukuje to możliwości optymalizacji procesu.

E-WMS nowy wymiar WMS

Dynamika handlu e-commerce wymusza nowe zdefiniowanie priorytetów i istotnych zadań stawianych przed systemami WMS. Główne wyzwanie polega na zapewnienia klientowi jak najwyższego poziomu obsługi. Dostawa w zadeklarowanym terminie, dostęp do informacji o statusie zamówienia, elastyczność oraz łatwość w obsłudze zwrotów wpływają na customer experience i pozwalają na budowanie przewagi konkurencyjnej.

Autor: Mikołaj Garbarek
Dyrektor Działu Produkcja, Logistyka, Transport Publiczny, PSI Polska

Zobacz również: